Πολιτιστική διαδρομή - Ορεινό

Το Ορεινό ονομάζεται έτσι λόγω της ορεινής τοποθεσίας του. Οι ντόπιοι το προφέρουν Ορνό. Λέγεται ότι ίσως έχει πάρει την ονομασία του και από τα πολλά Όρνεα που φωλιάζουν στην περιοχή. Το Όρνιο, είναι είδος αετού που προστατεύεται, διότι απειλείται με εξαφάνιση. Στην απογραφή των Ενετών του 1583, το χωριό, αναφέρονταν ως Orno και είχε 217 κατοίκους. Ο Άγγλος αρχαιολόγος Evans, αναφέρει την ύπαρξη αρχαίων λειψάνων στις τοποθεσίες Λενικά και Σκάφη. Υπάρχει τοπωνύμιο Σολωμός ίσως από οικογένεια Σολωμών που υπήρχε εκεί και ερείπια παλιού πύργου. Στον παλαιοχριστιανικό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος υπήρχε επιγραφή «Αφίχθη ενταύθα στρατηγός Βυζαντίου».

Το χωριό είναι γεμάτο πηγές, νερά και δάση, όπου συναντάμε ένα από τα πιο ορμητικά ποτάμια της Κρήτης. Οι πηγές του βρίσκονται ψηλά στο οροπέδιο Αμπέλια στις πλαγιές της Θρυπτής και της Παπούρας. Σχηματίζουν σύντομα ποτάμι, το οποίο αφού διασχίσει την πλατεία του χωριού, εισχωρεί στο άγριο Φαράγγι του Ορεινού. Το ποτάμι συνεχίζει τη ροή του για να δημιουργήσει σε χαμηλότερο σημείο το κυρίως πεζοπορικό τμήμα του, το Φαράγγι των Κόκκινων Πεταλούδων που βγαίνει στον Κουτσουρά μετά από 3-4 ώρες πορείας. Παρά το γεγονός ότι υπέστη μεγάλες καταστροφές από πυρκαγιά το 1993, η βλάστηση είναι ακόμη έντονη και το φαράγγι εξακολουθεί να αποτελεί έναν πνεύμονα πρασίνου. Το Φαράγγι των Κόκκινων Πεταλούδων είναι πολύ εύκολα προσπελάσιμο, καλά σηματοδοτημένο και με εμφανέστατο μονοπάτι, το οποίο ξεκινάει ουσιαστικά από τον Βυζαντινό ναό του Χριστού. Κατά τους χειμερινούς και ανοιξιάτικους μήνες λόγω του πρασίνου, των νερών, λιμνών και καταρρακτών που δημιουργεί, είναι ένας τόπος μοναδικής ομορφιάς. Κατά τους θερινούς μήνες, λόγω του ότι ένα μεγάλο κομμάτι του είναι εκτεθειμένο στον ήλιο, γίνεται δυσκολότερο και χρειάζεται κάποιος να κρατάει αρκετό νερό και καπέλο. Το όνομά του οφείλεται στις κόκκινες πεταλούδες που ξεπετάγονται μέσα από τους θάμνους, αλλά δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί σημαντικά. Στη διαδρομή εκτός από τα φυσικά αξιοθέατα θα συναντήσετε και την εκκλησία του Αφέντη Χριστού και το παλιό τοιχογραφημένο εξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου, που ανήκει στον 12ο αιώνα.